Çocukların sağlıklı ayakkabı seçimi, doğru ayak gelişimi ve motor becerilerinin desteklenmesi açısından kritik öneme sahiptir. Doğru ayakkabı seçimi, çocukların kemikleri, eklemleri ve kas yapılarının sağlıklı gelişimini desteklerken, yanlış seçimler uzun vadeli sorunlara yol açabilir. Profesyonel bir doktor tavsiyesiyle ve uygun bilgilendirme ile yapılan seçimler, çocukların sağlıklı bir şekilde büyümelerine yardımcı olurken, oyun ve hareket özgürlüklerini de korur.
Duchenne Musküler Distrofi (DMD) Hastaları için Ayakkabı Seçimi ve Tabanlık Kullanımı
DMD hastalarının kişiye özel ortopedik tabanlık kullanması çeşitli yararlar sağlayabilir:
- Ayak bileği ve ayaklara destek sağlar; kas ve eklem sağlığını korumaya yardımcı olabilir.
- Yürüme ve ayakta durma sırasında dengeyi artırabilir.
- Düzgün adım atılmasını sağlar ve daha uzun süre bağımsız hareket edilmesine yardımcı olabilir.
- Doğru duruşu destekleyebilir ve omurga sağlığını koruyabilir.
DMD hastalarının durumu ve gereksinimleri birbirinden farklı olacağından tabanlık tasarımı uzman bir sağlık profesyoneli tarafından değerlendirilmelidir.
Ayakkabı seçiminde dikkat edilmesi gereken noktalar hakkında değerli hocamız Prof. Dr. Füsun Toraman'ın verdiği bilgileri sizlere sunuyoruz.
Duchenne Musküler Distrofi (DMD) Hastalarında Doğru Ayakkabı Seçimi
- Yaklaşık 2 yaşına kadar çocukların kemikleri, eklemleri ve bunları destekleyen kas ve bağları yeterince kuvvetli değildir.
- Çocukların yürüme ve adım atma yetenekleri 1-4 yaş arasında giderek gelişir ve 5 yaşından itibaren ayakları kısmen daha dengeli hale gelir.
- Çocuk yere basmaya ve yürümeye başladığında, ayak ve bilek yeterince gelişinceye kadar ayakkabının ayak bileğini ve ayak altındaki çukurlukları desteklemesi önemlidir.
- Fotoğraflarını koyduğumuz ayakkabılarla ilgili olarak; 2, 3 ve 4 numaralı ayakkabılar ayak bileğini koruyor. 1 numaralı ayakkabı 5 yaşından büyük çocuklarda tercih edilebilir. Ayakkabının arkası topuğu iyi sarmalı ve sert olmalıdır. 4 numaralı ayakkabı ağır görünüyor, ayakkabının hafif olması gereklidir. Yaz aylarında kullanılacaksa 3 numaralı ayakkabı iyidir, ancak tüm tabanı desteklemesi daha iyi olurdu. Bağcıklı ayakkabılar ayağı iyi sarar ama çocuğun kendisi bağlamakta zorlanabilir, bu nedenle velcro (cırt cırtlı) tercih edilebilir. Topuklu ayakkabılar tercih edilmez. 2 numaralı ayakkabı, ayak tabanının düz olması bakımından 1 ve 4 numaralılara benzerdir. Ayakkabının orta-ön taban bölümü esnek olmalı ve itmeyi sağlamalıdır. Ayakkabının içinde ayak çukurları desteklenmelidir. Ancak bu detayları ayakkabı fotoğraflarında göremiyoruz.
- Çocuklar gelişim döneminde içe-dışa basabilir veya parmak ucunda yürüyebilirler. Bu durumda, bir tıp doktoru tarafından bir hastalık veya gelişim bozukluğunun değerlendirilmesi gereklidir.
- Ayakkabı sadece var olanı korur, ayak tabanının ve ayak kaslarının gelişimi ancak egzersizle sağlanabilir. Bu nedenle, engebeli zeminlerde veya kumda çıplak ayakla yürümek, çocuğun yürümesini ve oynamasını teşvik etmek önemlidir.
- Ayakkabı alırken:
- Çocuğun giyeceği ayakkabıyı seçmesine izin verilmeli, ancak sağlıklı bir seçimin nasıl olması gerektiği hakkında bilgi verilmeli ve yanlış seçimler yapıldığında nedenler açıklanmalıdır.
- Ayakkabı öğleden sonra veya akşam saatlerinde alınmalıdır.
- Ayakkabıyı aldığınızda, mağazada sağ ve sol olmak üzere her iki ayakla da denemeli, çocuğun yürümesine ve koşmasına izin verilmeli ve acıma veya sıkma olup olmadığı kontrol edilmelidir.
- Ayakkabının ön kısmı ile parmak ucu arasında az bir boşluk olmalıdır, bu konuda mağazadaki yetkiliden bilgi alınmalıdır.
- Ayakkabının üst kısmı yumuşak olmalı ve parmakları sıkmamalıdır.
- Topuğu saran arka kısım sert olmalıdır.
- Ayakkabı boyalı ise veya boyatılacaksa, boyanın içeriğinde anilin ve türevlerinin bulunup bulunmadığı sorgulanmalıdır, çünkü bu tür maddeler zehirlenmeye neden olabilir.
- Ayakkabıyı aldıktan ve çocuk giymeye başladıktan sonra, ayakkabının tabanını kontrol etmek önemlidir. Tabandaki aşınma ve asimetrinin çocuğun ayaklarındaki değişimlerle ilgili bilgi verdiği için, bu durum doktorla görüşülmelidir.
18.06.2021
Prof. Dr. N. Füsun TORAMAN
>> DMD Aile Rehberi (Doğru Bakım ve Tedavi Kılavuzu)
>> DMD Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
>> DMD hastalarında ayak sağlığı ve düztabanlık
>> DMD hastası oğlum ne zaman AFO kullanmaya başlamalı?
>> AFO nedir? DMD hastalarında AFO (Ankle foot ortez) kullanımı ve uygun AFO seçimi