Engelli bireyler ülkemizde bir dizi hak ve hizmetten faydalanma imkanına sahiptirler. Bu haklar ve hizmetler, engelli kişilerin yaşamlarını kolaylaştırmayı ve topluma daha fazla entegre olmalarını desteklemeyi amaçlamaktadır.
Türkiye'de engelli kimlik kartına sahip olan kişilere sağlanan bazı önemli haklar ve hizmetler:
- Ulaşım Hakları:
- Belediye otobüsleri, metro seferleri, Marmaray, metrobüs, tramvay, füniküler, deniz yollarının şehir içi seferleri ücretsizdir. Ağır engelli raporu olanların bir refakatçisi engelli kişi ile beraber olmak şartıyla ücretsiz ulaşımdan yararlanır.
- Şehirlerarası otobüslerde %40 ila %30 indirim mevcuttur, refakatçi indirimi yoktur.
- Türk Hava Yolları'nda iç hat uçuşlarda %20, dış hatlarda %25 indirim uygulanır.
- TCDD'de tüm koltuklu seferler engellilere ücretsizdir.
- HAVAŞ havaalanı servisi otobüsleri ücretsizdir.
- Otopark Avantajları:
- Havalimanı otoparklarında 15 güne kadar ücretsiz park imkanı sağlanır.
- İSPARK'ta yol üstü otoparklar 3 saat, açık ve katlı otoparklar 8 saat ücretsizdir.
- Kültürel ve Eğlence Hakları:
- Müze, ören yerleri, milli parklar ve piknik alanları engellilere ücretsizdir.
- Devlet tiyatroları ücretsiz, İstanbul Şehir Tiyatroları indirimlidir.
- Spor müsabakalarına ve konserlere giriş "kura" çekimi ile ücretsizdir.
- Sinemalarda engellilere öğrenci indirimi oranında indirim uygulanır.
- İnternet ve İletişim Hakları:
- Türk Telekom %25 indirimli, TTNET internet engellilere %25 indirimli tarifeler sunar.
- Cep telefonu operatörlerinin indirimli engelli tarifeleri bulunur.
- Eğitim ve İstihdam Hakları:
- Açık öğretim kayıtlarında ücret alınmaz.
- KYK öğrenci yurtlarından engelli öğrenciler indirimli olarak yararlanabilir.
- KYK tarafından harç ve öğrenim kredisi tahsisinde %40 ve üzeri engellilere öncelik tanınır, geri ödemede %50 indirim uygulanır.
- Vergi ve Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) Muafiyeti:
- %90 ve üzeri oranlı engelliler ve bedensel engelliler ÖTV'den muafiyet sağlar.
- Kamu ve Özel Sektör İstihdam:
- Kamu sektöründe açık bulunan engelli kontenjanlarına atamalar yapılır.
- Özel sektörde işverenler %3 oranında engelli çalışan çalıştırmak zorundadır.
- Erken Emeklilik Hakkı:
- Engellilik oranı ve dönemine bağlı olarak 15 ila 18 sene arasında erken emeklilik hakkı mevcuttur.
- Meslek Edindirme ve Eğitim Kursları:
- Türkiye İş Kurumu, Halk Eğitim Merkezleri, Mesleki Eğitim Merkezleri, Özel Dershaneler ve Belediyeler engellilere yönelik meslek edindirme kursları açar.
- Engelli Maaşı:
- Sigortalı olunmayan dönemde engelli maaşı alınabilir.
Engelli kimlik kartı sahipleri, bu hakları ve hizmetleri yerel yönetimler ve ilgili kurumlarla koordineli bir şekilde kullanabilirler. Ancak, hak ve indirimler zaman zaman güncellenebilir, bu nedenle engelli bireylerin güncel bilgilere erişmeleri önemlidir. Engelli kişilere sağlanan bu haklar, toplumda daha fazla eşitlik ve adalet sağlama amacını taşır.
Bu içerik DMD DAYANIŞMA PLATFORMU tarafından ''Özürlüler ve Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun'' dan yararlanılarak hazırlanmıştır.