Ankara Bilkent Şehir Hastanesi Kadın Doğum Hastanesi Başhekimi Prof. Dr. Özlem Moralıoğlu Tekin, genetik taşıyıcılığı olan ailelere umut olacak bir yeniliği duyurdu. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) kapsamına alınan ve 18 genetik hastalığı kapsayan Preimplantasyon Genetik Test (PGT) tüp bebek yöntemi, Türkiye’de sadece Ankara Bilkent Şehir Hastanesi’nde uygulanmaya başladı. Bu hizmet kamuya ücretsiz sunuluyor.
Prof. Dr. Tekin, uygulamanın hayata geçmesi için ciddi bir altyapı hazırlığı yaptıklarını ve ilk hastalarını Haziran 2023’te kabul ettiklerini belirtti. “Bugüne kadar 14 hastamızdan sağlıklı embriyo elde ettik ve bu hastalarımıza embriyo transferi gerçekleştirildi. 14 hastamızın 8’inde gebelik testleri pozitif çıktı. Dışarıda 300 bin liraya mal olan bu işlem, Türkiye’de ilk kez sadece hastanemizde tamamen ücretsiz olarak uygulanmaya başlandı” dedi.
Genetik Taşıyıcılığı Olan Aileler Ne Talep Ediyor?
Tüp bebek tedavisiyle birlikte uygulanan PGT yöntemi, genetik hastalıkların yeni nesillere aktarılmasını önlemede çok etkili bir yöntem olarak kabul ediliyor. Ancak şu anda bu tedavi, Ankara Bilkent Şehir Hastanesi’yle sınırlı durumda. Genetik taşıyıcı aileler, bu tedavinin diğer devlet hastanelerinde de yaygınlaştırılmasını talep ediyor. Özellikle Duchenne Musküler Distrofi (DMD) gibi ciddi genetik hastalıkların taşıyıcısı olan aileler için bu yöntem hayat kurtarıcı bir öneme sahip.
Bir hasta yakını, “Bu yöntemin sadece Ankara’da uygulanması bizim gibi Anadolu’daki aileler için büyük bir engel. Bu tedavi yaygınlaştırılırsa, genetik hastalıkların etkisini azaltabiliriz ve sağlıklı nesiller yetiştirme şansımız artar” şeklinde konuştu.
PGT Yöntemi ve Genetik Hastalıkların Önlenmesindeki Rolü
Preimplantasyon Genetik Test (PGT), tüp bebek tedavisi sırasında embriyoların genetik olarak taranmasını ve sağlıklı embriyoların transfer edilmesini sağlayan bir yöntemdir. Bu yöntem, kalıtsal hastalıkların aileye geçme riskini azaltır ve sağlıklı bir bebek sahibi olma ihtimalini artırır.
Örneğin, Duchenne Musküler Distrofi (DMD) gibi ciddi genetik hastalıklar, anne taşıyıcı olduğunda yeni nesle aktarılabilir. PGT sayesinde bu hastalıkların embriyo aşamasında tespit edilmesi ve sadece sağlıklı embriyoların transfer edilmesi mümkün hale gelir.
SGK’nın PGT Kapsamındaki Yeni Düzenlemeleri
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), 11 Ağustos 2021 tarihinde yayınladığı yeni düzenlemeyle, belirli şartları karşılayan çiftlerin PGT yöntemiyle tedavi masraflarını karşılamaya başladı. Bu şartlar şu şekildedir:
- Anne adayının DMD veya diğer kalıtsal hastalık taşıyıcısı olduğuna dair bir sağlık kurulu raporuna sahip olması,
- Anne adayının 23 yaşından büyük, 40 yaşından küçük olması,
- Eşlerden birinin en az beş yıldır sigortalı olması ve 900 gün Genel Sağlık Sigortası (GSS) prim günü bulunması.
- Ayrıca, her çift en fazla üç deneme hakkına sahip olabilecek ve tedavi, SGK ile anlaşalı merkezlerde gerçekleştirilecektir.
Tüp Bebek Tedavisinde Diyanet’in Yorumu
Diyanet İşleri Başkanlığı da tüp bebek tedavisi ve PGT yöntemiyle ilgili olarak destekleyici görüşler açıklamıştır. Din İşleri Yüksek Kurulu’nun 1992 tarihli kararına göre, eşlerden birine ait yumurta ve spermin kullanılması ve embriyonun kadının kendi rahmine yerleştirilmesi halinde tüp bebek tedavisi caizdir. Ancak, zorunlu olmadıkça cinsiyet seçimi gibi uygulamaların toplumsal dengeyi bozabileceği gerekçesiyle uygun bulunmadığı belirtilmiştir.
PGT ile tüp bebek tedavisi, genetik hastalıkların önlenmesinde çağdaş tıbın sunduğu çok önemli bir yöntemdir. Ancak bu tedavinin sadece tek bir hastanede uygulanması, genetik taşıyıcılığı olan aileler için yeterli değil. Bu yöntemin yaygınlaştırılması, daha fazla aileye sağlıklı bir gelecek sunacaktır.