Engelli bireylerin günlük yaşamda karşılaştıkları zorluklar yalnızca fiziksel ya da zihinsel sınırlılıklardan ibaret değildir. Hukuki işlemlerde, sağlık hizmetlerinde, maddi konularda ve sosyal hakların takibinde karar verme yetisi olmayan bireylerin yanında bir yasal temsilcinin bulunması gerekebilir. İşte tam bu noktada, "vasi tayini" devreye girer.
Bu yazımızda, engelli bireyler için vasi tayini nedir, nasıl yapılır, hangi belgeler gereklidir ve dilekçe örneği nasıl hazırlanmalıdır? gibi sorulara net ve kapsamlı yanıtlar sunacağız.
.jpeg)
Vasi Tayini Nedir?
Vasi tayini, bir kişinin kendi işlerini yürütecek durumda olmaması halinde, onun adına işlem yapabilecek bir kişinin mahkeme kararıyla atanmasıdır. Türk Medeni Kanunu’na göre; akıl hastalığı, zihinsel engel, yaşlılık, bedensel hastalık ya da sakatlık gibi nedenlerle işlerini yönetemeyen bireyler için vasi atanabilir.
Hangi Durumlarda Vasi Atanır?
Engelli bireyler için vasi tayini başvurusu, aşağıdaki durumlarda yapılabilir:
- Zihinsel veya ruhsal engel nedeniyle karar verme yetisinin olmaması
- Ağır bedensel engel dolayısıyla işlemleri kendi başına yürütememesi
- Kısıtlılık kararı alınmış bireyler (örneğin, sürekli tedavi gören bireyler)
- Yaşlılık veya bunama gibi nedenlerle bilişsel kapasitenin azalması
Kimler Vasi Olabilir?
Vasi, genellikle bireyin birinci derece yakınlarından seçilir:
- Anne veya baba
- Kardeşler
- Yetişkin çocuklar
- Eş
Ancak uygun bir yakın bulunamazsa, mahkeme, kamu görevlisi veya koruma derneklerinden bir kişiyi de vasi olarak atayabilir.
Engelli Birey İçin Vasi Tayini Nasıl Yapılır?
Vasi tayini için işlemler, bireyin yerleşim yerindeki Asliye Hukuk Mahkemesi’ne yapılacak başvuruyla başlar. Bu başvuruda, engelli bireyin durumu ve vasi olma isteği açıkça belirtilmelidir.
Gerekli Belgeler
Başvuru sırasında şu belgeler talep edilebilir:
- Vasi tayini dilekçesi (aşağıda örneği yer almaktadır)
- Engelli bireyin nüfus cüzdanı fotokopisi
- Engelli raporu veya sağlık kurulu raporu
- Engelli bireyin yerleşim yeri belgesi
- Başvuran kişinin kimlik fotokopisi
- Gerekirse sosyal inceleme raporu veya sabıka kaydı
Engelli Vasi Tayini Dilekçesi (Güncel ve Özgün Örnek)
Aşağıda, Asliye Hukuk Mahkemesi’ne hitaben yazılmış özgün ve kapsamlı bir dilekçe örneğini bulabilirsiniz:
📄 DİLEKÇE ÖRNEĞİ
T.C. ………….. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ’NE
KONU: Engelli birey için vasi tayini talebimizdir.
DAVACI:
Adı Soyadı: [Adınız Soyadınız]
T.C. Kimlik No: [XXXXXXXXXXXX]
Adres: [Açık adresiniz]
Telefon: [GSM numarası]
DAVALI:
[Engelli bireyin adı soyadı]
T.C. Kimlik No: [XXXXXXXXXXXX]
Adres: [Engelli bireyin adresi]
AÇIKLAMALAR:
Müteveffa olmayan [Engelli Bireyin Adı Soyadı], doğuştan/sonradan meydana gelen [rahatsızlığın ismi] nedeniyle günlük yaşamında, hukuki işlemlerde ve sağlık alanında kendi kararlarını verememektedir.
Tarafım, onun birinci derece yakını olup yıllardır bakım ve gözetimini üstlenmiş bulunmaktayım. Engelli bireyin kendi işlemlerini takip edememesi nedeniyle, sosyal haklarının takibi, banka işlemleri, tedavi süreçleri ve resmi işlemlerde temsil edilmesi büyük önem arz etmektedir.
Bu nedenle; Türk Medeni Kanunu’nun ilgili hükümleri uyarınca, adı geçen kişi adına vasi olarak atanmak istiyorum. Sağlık raporu, nüfus kayıt örneği ve gerekli diğer belgeler dilekçeye eklenmiştir.
HUKUKİ NEDENLER:
Türk Medeni Kanunu ve ilgili diğer mevzuat hükümleri.
DELİLLER:
- Sağlık kurulu raporu
- Nüfus kayıt örneği
- Yerleşim yeri belgesi
- Gerekli görülen diğer belgeler
SONUÇ VE TALEP:
Yukarıda arz edilen nedenlerle, [Engelli Bireyin Adı Soyadı] adına vasi tayin edilmem hususunda gereğinin yapılmasını saygılarımla arz ederim.
Tarih:
İmza:
[Ad Soyad]
Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar
- Dilekçede açık, sade ve resmi bir dil kullanılmalıdır.
- Engelli bireyin sağlık raporu mutlaka "karar verme yetisi yoktur" veya "vasi gerektirir" ifadesini içermelidir.
- Mahkeme gerektiğinde sosyal hizmet uzmanı raporu ya da bilirkişi değerlendirmesi talep edebilir.
Engelli bireylerin haklarının korunması ve yaşamlarının daha sağlıklı bir şekilde sürdürülebilmesi için vasi tayini büyük bir önem taşır. Mahkeme süreci ilk bakışta karmaşık gibi görünse de, doğru belgelerle yapılan başvurular genellikle hızlı bir şekilde sonuçlandırılır.
Eğer bu süreçte zorluk yaşıyorsanız bir avukattan hukuki destek almanız faydalı olacaktır.
DMD DAYANIŞMA PLATFORMU