İstanbul Valiliği, SMA (Spinal Musküler Atrofi) ve DMD (Duchenne Musküler Distrofi) gibi nadir hastalıkların tedavisi için kurulan yardım stantlarının şehir genelinde kaldırılmasına karar verdi. Karar, toplu taşıma durakları, metro ve metrobüs giriş-çıkışları, meydanlar, cadde ve pazar yerlerini kapsıyor.
Valiliğin Açıklaması: Güvenlik ve Mevzuat Vurgusu
Valilikten yapılan açıklamada, stantlarda çoğu zaman yardım toplama izin belgesi olmayan kişilerin faaliyet yürüttüğü, yüksek sesli anonslarla çevrede rahatsızlık oluşturulduğu ve güvenlik zafiyeti yaratıldığı belirtildi. Ayrıca, 2860 sayılı Yardım Toplama Kanunu’na atıf yapılarak, kanunda “kutu koyma” yöntemine izin verildiği ancak stant kurma uygulamasının yasal olarak düzenlenmediği hatırlatıldı.
Açıklamada şu ifadelere yer verildi:
“İlimizde hiçbir surette sesli yardım toplama faaliyetlerine müsaade edilmeyecektir. Metro giriş-çıkışları, toplu taşıma durakları, meydanlar, cadde ve pazarlarda güvenlik riski oluşturabilecek tüm stantlar kaldırılarak yeniden kurulmasına izin verilmeyecektir.”
Valilik ayrıca, kolluk kuvvetleri ve zabıta ekiplerinin denetimlerini artıracağını ve yasağa aykırı davrananlar hakkında mevzuat çerçevesinde işlem yapılacağını duyurdu.
Yasal Çerçeve: 2860 Sayılı Kanun Ne Diyor?
1983 tarihli Yardım Toplama Kanunu, kamuya açık alanlarda yardım toplama faaliyetlerini belirli izinlere tabi kılıyor. Kanuna göre, yetkili makamlardan alınacak onayla “kutu bulundurma” yöntemiyle yardım toplanabiliyor. Ancak stant kurma, özellikle yoğun insan akışının olduğu noktalarda güvenlik gerekçesiyle kanunda tanımlı değil.
Bu durum, özellikle SMA ve DMD gibi pahalı tedaviler için ailelerin başvurduğu stant yöntemini yasal zeminden uzaklaştırıyor. Son yıllarda birçok şehirde valiliklerin benzer yasak kararları aldığı biliniyor.
Aileler Ne Diyor?
Karar, sosyal medyada ve hasta yakınları arasında tartışma yarattı. SMA hastası çocukların aileleri, milyonlarca lira tutan gen tedavileri için stantların önemli bir bağış kaynağı olduğunu vurguluyor. Birçok aile, yalnızca sosyal medya üzerinden yapılan kampanyalarla hedeflenen bağış miktarına ulaşmanın çok zor olduğunu ifade ediyor.
Bazı aileler, “İzin belgesi olan, şeffaf bir şekilde bağış toplayan kişiler mağdur edilmemeli. Suistimal edenler ayıklansın ama tüm stantlar kapatılmasın.” şeklinde görüş belirtiyor.
Uzmanların Yorumu
Hukukçular, kanunda açık düzenleme eksikliğine dikkat çekiyor. Yardım stantlarının tamamen yasaklanması yerine, izinli ve denetimli bir modelin oluşturulması gerektiği savunuluyor. Kamu güvenliği ile hasta çocukların yaşam hakkı arasında bir denge kurulması gerektiği belirtiliyor.
Tepkiler Büyüyebilir
SMA-DMD tedavi maliyetlerinin 2 milyon doları bulduğu göz önüne alındığında, bu yasağın kamuoyunda daha fazla tartışılması bekleniyor. Bazı sivil toplum örgütleri ve muhalefet partilerinin de konuya dair açıklama yapabileceği belirtiliyor.
İstanbul Valiliği’nin kararı sonrası gözler, hem yasal zeminde olası düzenlemelere hem de ailelerin bu duruma karşı atacağı adımlara çevrilmiş durumda.
https://www.hemsire.com/2025/08/istanbul-valiligi-sma-ve-dmd-stantlarini-yasakladi.html